Pomimo swojego znaczenia w stabilizacji stawu kolanowego niski wskaźnik uszkodzeń więzadła krzyżowego tylnego powoduje, że niewiele prac naukowych opisuje jego uszkodzenie. Do uszkodzenia najczęściej dochodzi na drodze urazu, co w szczególności można zaobserwować w sportach kontaktowych (np. sportach walki) oraz podczas wypadków komunikacyjnych. Bardzo często do uszkodzenia więzadła dochodzi również podczas:

• Upadku na zgięte kolano
• Nadmiernego przeprostu kolana
• Nadmiernej rotacji zewnętrznej połączonej z siłą tylno-przyśrodkową działającą na staw

Uszkodzenia na drodze skręcenia kolana najczęściej są łagodniejsze. Zazwyczaj nie powodują całkowitego przerwania więzadła, a leczenie polega na działaniach zachowawczych.

Podstawy anatomii

Więzadło krzyżowe tylne PCL jest jednym z głównych stabilizatorów stawu kolanowego. Biegnie od kłykcia przyśrodkowego kości udowej do pola międzykłykciowego tylnego kości piszczelowej. Jego długość wynosi około 4cm. Więzadła krzyżowe ulegają skrzyżowaniu wewnątrz stawu, skąd pochodzi ich nazwa. PCL wraz z więzadłem pobocznym kontroluje tylne wysunięcie piszczeli w stosunku do kości udowej.

Objawy uszkodzenia więzadła krzyżowego tylnego

Objawy uszkodzenia PCL:

• Ból w tylnej części kolana
• Natychmiast lub pojawiający się w ciągu kilku godzin obrzęk kolana
• Uczucie sztywności lub niestabilności kolana
• Problemy z chodzeniem,

W badaniu obrazowym RTG możemy ocenić uszkodzenie kości i zwichnięć oraz zdiagnozować urazy towarzyszące. W przypadku przewlekłych uszkodzeń PCL zdjęcie rentgenowskie pozwala na ocenę postępu zmian zwyrodnieniowych w stawie rzepkowo – udowym i przyśrodkowym przedziale stawu kolanowego. Pomocne również jest badanie przy użyciu rezonansu magnetycznego. Jego czułość w ocenie rozerwania PCL określa się na 96-100%. Ponadto rezonans magnetyczny jest szczególnie przydatny ze względu na możliwość wykrywania urazów towarzyszących.

Do testów diagnostycznych, które fizjoterapeuta może przeprowadzić w gabinecie należą:

• Test szuflady tylnej – pacjent leży na plecach z kolanem zgiętym pod kątem 90°, badający wywiera skierowany ku tyłowi nacisk bezpośrednio na przód piszczeli. W trakcie testu ocenia się wielkości tylnego przemieszczenia piszczeli oraz obecność i charakter końcowego punktu ruchu.
• Test Gotfreya – polega na zgięciu stawu kolanowego i biodrowego oraz obserwacji opadania piszczeli w stosunku do uda.
• Odwrotny test pivot-shift – polega na koślawieniu stawu kolanowego przy rotacji zewnętrznej stopy. Następnie staw jest prostowany z 90°zgięcia.

W zależności od poziomu aktywności sportowej, wieku, towarzyszących zmian zwyrodnieniowych oraz obiektywnej i subiektywnej ocenie niestabilności kolana zaleca się:

• Dla osób o wysokich ambicjach aktywności fizycznej leczenie operacyjne polegające na rekonstrukcji więzadła,
• Dla osób ze zwyrodnieniem stawów kolanowych minimalnymi ambicjami sportowymi i bez cech niestabilności stawu kolanowego leczenie zachowawcze i fizjoterapie.

Leczenie operacyjne i rehabilitacja więzadła krzyżowego tylnego

Obecnie, standardem w rekonstrukcji więzadła krzyżowego tylnego (PCL) jest operacja metodą artroskopową. Ta nowoczesna technika operacyjna, wypracowana i rozwijana przez lata, posiada wiele zalet i zdecydowanych korzyści:

• Precyzja przeprowadzonego zabiegu operacyjnego
• Brak konieczności unieruchomienia w opatrunku gipsowym
• Szybkie rozpoczęcie rehabilitacji
• Małe blizny
• Krótki pobyt w szpitalu
• Szybki powrót do aktywności sportowej

Rehabilitacja powinna być wdrożona zarówno przed jak i po zabiegu operacyjnym. Ma to na celu poprawienie siły i masy mięśniowej oraz uzyskanie jak najlepszego zakresu ruchu w stawie. Rozpoczęcie rehabilitacji przedoperacyjnej znacznie skraca okres rekonwalescencji po wykonaniu operacji.

Do najważniejszych założeń rehabilitacji przy uszkodzeniu PCL powinno być:

• Wzmacnianie mięśnia czworogłowego
• Uzyskanie pełnego zakresu ruchu
• Zmniejszenie obrzęku pooperacyjnego
• Trening czynnościowy
• Terapia blizny
• Ćwiczenia rozciągające
• Ćwiczenia propriocepcji i równoważne
• Fizykoterapia – elektrostymulacja, krioterapia

Treści z serwisu fizjoterapeutaradzi.pl mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy użytkownikiem serwisu a jego lekarzem, fizjoterapeutą czy osteopatą. Serwis ma z założenia charakter informacyjno-edukacyjny co przyczynia się do poszerzenia świadomości
i wiedzy pacjenta, i pozwala dokonać wyboru, które sam, suwerennie podejmuję. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, zawartych w naszym serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z osobą specjalizująca się w danej dziedzinie. Administratorzy nie ponoszą żadnych konsekwencji wynikających
z wykorzystania informacji zawartych w serwisie, z pominięciem i nie przestrzeganiem procedur medycznych w tym badań (przedmiotowego/podmiotowego, diagnostyki, stworzenia planu
terapii itp.)